Bên cạnh sự phát triển về thể chất, chiều cao và hệ miễn dịch khỏe mạnh thì vấn đề thông minh của con luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ và một câu hỏi phổ biến nhất đó là: Ăn gì để con thông minh?
Thực phẩm chứa chất béo Omega 3
Cá luôn được xem là thực phẩm của trí não từ nhiều năm nay. Cá có chứa chất béo omega 3, với thành phần chính yếu cho sự phát triển não bộ thai nhi và trẻ nhỏ là chất DHA (docosahexaenoic axit) tham gia vào tính ổn định và phát triển màng tế bào não và sự myelin hoá dẫn truyền thần kinh. Chất này dễ dàng truyền từ người mẹ mang thai qua dinh dưỡng nhau thai và sữa mẹ thời kỳ cho con bú.
Chất béo omega-3 có tự nhiên ở nhiều loại cá như: cá thu, cá hồi, cá trích, cá ngừ. Một số loại hạt: hạt đậu nành, óc chó, hạt hạnh nhân, macca.
Các loại đường tốt cho não bộ
Đường glucose là nguồn cung cấp năng lượng chính cho não. Việc bổ sung thực phẩm nhiều đường/ngọt có chỉ số tăng đường huyết (GI glycemic index) cao sẽ ảnh hưởng đến hành vi hoạt động trong ngày: buồn ngủ hoặc tăng hoạt động. Bổ sung thực phẩm ít ngọt/không có chỉ số đường huyết cao sẽ giúp trí não làm việc điều hoà hơn.
Đường Fructose trong trái cây: táo, bưởi, cam, nho dưới dạng nguyên miếng chứ không phải chỉ uống nước không gây tăng nhanh đường huyết, đồng thời cung cấp thêm chất xơ và vitamin nên khá tốt cho hoạt động não. Ăn nguyên trái có nhiều lợi điểm hơn việc uống nước ép bỏ bã đơn thuần.
Ngoài đường fructose trong vỏ, da của rau trái cây còn có chất tự nhiên polyphenol là dưỡng chất rất tốt cho não.
Chất axit amin nào cần thiết cho não?
Axit amin là đơn vị cấu trúc của chất đạm trong thực phẩm hằng ngày. Não cần axit amin để chế tạo các chất dẫn truyền thần kinh và cung cấp năng lượng. Hai loại axit amin quan trọng cho trí não là Tryptophan và Tyrosine.
Tryptophan còn là tiền thân của hoạt chất làm dịu thần kinh serotonin, cơ thể không thể tạo ra tryptophan được, nên cần cung cấp qua thực phẩm. Tyrosine cần để sản xuất chất dẫn truyền hưng phấn trí não là dopamin, epinephrine/ norepinephrine, cơ thể không thể tạo ra được tyrosine nếu đạm trong cơ thể không đầy đủ.
Thiếu tryptophan gây ảnh hưởng lớn đến tinh thần, suy giảm trí nhớ và dễ cáu giận. Thực phẩm giàu tryptophan là chuối, đậu phộng, hạt sen, gạo, thịt gà tây, bí đỏ.
Khẩu phần ăn giàu tyrosine giúp tỉnh táo, giảm căng thẳng và mệt mỏi. Tyrosine dễ dàng bổ sung qua 9 loại thực phẩm: tảo lục xoắn Spirulina, đậu nành, trứng gà, phomat, cá, thịt gia cầm, ngũ cốc nguyên cám, hạt (bí, chia, hướng dương…).
Não rất cần vitamin, khoáng chất và nước
– Vitamin B6: Điều hoà sản xuất dẫn truyền thần kinh kiểm soát ngủ, nghỉ, cảm xúc, duy trì chức năng bình thường của não bộ, có nhiều trong: thịt, cá, gan, đậu, chuối, bơ.
– Vitamin B12: Cần thiết cho vỏ bọc sợi thần kinh. Có nhiều trong thịt bò, gà, lòng đỏ trứng, phomat.
– Vitamin C: Tham gia sản xuất dẫn truyền thần kinh.
– Axit Folic: Chức năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh: rau lá xanh, hạt đậu, thịt heo, thịt gà, tôm cá cua, sò hến.
– Canxi: Tiếp nhận dẫn truyền tín hiệu thần kinh: sữa và chế phẩm từ sữa, hạt ngũ cốc, cá, tôm, trứng, đậu nành.
– Kali: Cần cho sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh, có nhiều trong cam, chuối, khoai tây, trái cây khô, sữa, nước dừa.
– Sắt: Cần cho sự phát triển lành mạnh của tế bào thần kinh và dẫn truyền tín hiệu, thiếu sắt bé trở nên kém lanh lợi, kém tập trung, trí nhớ kém và học không tốt.
– Selen: Chất chống oxy hoá, giúp cơ thể ngăn chặn ung thư, trì hoãn tiến trình lão hoá. Thiếu selen có thể nguy cơ đưa đến chậm phát triển trí não. Selen có nhiều trong: cá, sò, hến, thịt động vật, ngũ cốc, trứng, gan.
– Nước rất cần cho cơ thể nói chung và não bộ nói riêng. Trẻ cần được cung cấp đủ nước phù hợp khuyến cáo theo lứa tuổi.
